اجزای تشکیل دهنده کولر گازی و ویژگی هر کدام

اجزای تشکیل دهنده کولر گازی کدامند؟ در واقع اجزاء تشکیل دهنده کولر گازی از جهت‌هایی مشابه با اجزاء یخچال هستند. چرا که این سیستم‌های سرمایشی با تبدیل گاز فریون به مایع و تبدیل مایع به گاز سبب تولید سرما می‌شوند. ضمن اینکه هنگام خرید کولر گازی از کیفیت اجزای تشکیل دهنده کولر گازی خود نیز اطلاعات کاملی کسب کنید. همانطور که میدانید کولرهای گازی دارای انواع مختلفی هستند. این کولرها شامل کولرهای یک تکه یا پنجره‌ای، کولرهای دو تکه یا اسپلیت و کولرهای پرتابل یا قابل حمل می‌باشند. که در این مقاله از دماباما به بررسی اجزای تشکیل دهنده کولر گازی اسپلیت و پنجره‌ای پرداخته‌ایم.

 فهرست عناوین بررسی شده :
１. اجزای تشکیل دهنده کولر گازی اسپلیت
– قطعات مکانیکی
– قطعات الکتریکی
２. اجزای تشکیل دهنده کولر گازی پنجره‌ای
– اجزای داخلی
– اجزای خارجی

 اجزای تشکیل دهنده کولر گازی اسپلیت

قسمت‌های تشکیل دهنده کولر گازی به دو بخش مکانیکی و الکتریکی تقسیم می‌شوند. هر کدام از قطعات تشکیل دهنده کولر گازی دارای وظایف خاص خود هستند. به طوری که اجزاء تشکیل دهنده کولر گازی بر روی عملکرد یکدیگر تاثیر خواهند گذاشت.

قطعات مکانیکی کولر گازی

اجزای تشکیل دهنده کولر گازی در بخش مکانیکی، وظیفه انجام عملیات خنک‌سازی را دارند. این قطعات شامل موارد زیر می‌باشد.

１. کمپرسور یا موتور (Compressor)

قطعا هر دستگاه الکتریکی مکانیکی دارای قسمت‌های مختلفی می‌باشد. که اصلی‌ترین قیمت تشکیل دهنده برای هر دستگاه، موتور محرک آن است. در سیستم‌های سرمایشی، کمپرسور دستگاه این وظیفه را دارد که از مهم‌ترین بخش‌ها برای تهویه مطبوع می‌باشد. به همین خاطر کمپرسور که یکی از اجزای تشکیل دهنده کولر گازی است، به عنوان یک بخش جدایی ناپذیر از سیستم محسوب می‌شود. سیلندر و پیستون از اجزای تشکیل دهنده موتور کمپرسور هستند.

کمپرسور وظیفه دارد تا با انجام مکش گاز از اپراتور، آن را به سمت کندانسور منتقل کند. بدین ترتیب قادر است تا عمل سرمادهی را به درستی شروع نماید. اینکه چه مقدار فشار کندانسور افزایش یابد بستگی به نوع موتور آن دارد. پس کمپرسور ماده داخل محفظه را متراکم می‌کند تا با انجام عمل فشرده‌سازی آن را به طرف کندانسور انتقال دهد. ناگفته نماند که هرچه کندانسور اسپلیت قدرت بیشتری داشته باشد؛ قابلیت خنک‌کنندگی آن نیز بیشتر خواهد شد.

２. کندانسور یا تقطیر کننده (Condenser)

کندانسور یکی از مهم ترین اجزای تشکیل دهنده کولر گازی اسپلیت است. کندانسور یک قطعه مارپیچ است که از لوله‌های مسی و صفحات آلومینیومی مشبک تشکیل شده است. این قطعات درون یونیت خارجی قرار گرفته‌اند. کندانسور وظیفه دارد تا با جذب کردن گرما در حالت سرمایش، آن را به محیط خارجی انتقال بدهد. البته این قطعه توانایی تبدیل ماده از حالت کز به مایع را دارد. بدین ترتیب کندانسور به وسیله لوله رفت، ماده مبرد را دریافت خواهد کرد.

سپس این ماده از طریق قطعه کلاف مارپیچی، دمای گاز را از طریق تبادل حرارت با محیط خارج کاهش می‌دهد. خنک شدن گاز با تبدیل شدن به مایع همراه است. جنس بدنه کندانسور از مس است چرا که مس در تبادل انرژی یک آلیاژ قوی محسوب می‌شود. مراقبت از فن کندانسور که از اجزای تشکیل دهنده کولر گازی است، سبب بالا رفتن طول عمر کمپرسور خواهد شد. البته جنس لوله کندانسور محدود به می نمی‌شود و ممکن است از جنس دیگری باشد. اما لوله‌های سمی دارای کیفیت و عمر بیشتری هستند.

３. اپراتور یا سرد کننده (Evaporator)

اپراتور یکی از قطعات تشکیل دهنده کولر گازی است، که به عنوان اصلی‌ترین اجزا در قسمت مکانیکی تهیون مطبوع می‌باشد. اپراتور مثل کندانسور که در بخش قبلی معرفی شد از لوله‌های سمی و آلومینیومی تشکیل شده است. البته با این تفاوت که این اجزا درون یونیت داخلی قرار می‌گیرند. اپراتور به عنوان یک مبدل حرارتی وظیفه دارد تا گرما را از محیط بگیرد. سپس با این گرمایی که جذب کرده است مبردی که در داخل لوله‌های مارپیچ وجود دارند را به بخار تبدیل کند.

اگر بخواهیم به طور کلی با کارکرد اپراتور آشنا شویم. باید گفت که این قطعه وظیفه خنک سازی در حالت سرمایش و دفع گرما در حالت گرمایش را دارد. گاز خنک کننده نیز از اجزای تشکیل دهنده کولر گازی است. این گاز می‌تواند گرمای داخلی که به وارد بخش اپراتور می‌شود را از مایع به گاز تبدیل کند. سپس با دقت کردن گرمای حاصل، دوباره آن را با حالت مایع تبدیل کند و به سمت کمپرسور انتقال دهد. گازهایR410 و R22 از جمله گازهای خنک‌کننده هستند. همچنین پیش از این، دو گاز نام برده شده را به عنوان رایج‌ترین گازها در کولر گازی معرفی کردیم.

４. شیر انبساط یا اکسپنشن وَلو (Expansion Valve)

شیر انبساط، یک لوله بسیار نازک از اجزاء تشکیل دهنده کولر گازی در بخش تبرید است. این شیر انبساط یا اکسپنشن وَلو با نام شیر کنترل یا شیر تنظیم نیز شناخته می‌شود. یکی از عمده‌ترین وظایفی که بر عهده دارد کنترل جریان مبرد ورودی اپراتور در سیکل تبرید است. همچنین لوله مویی را از اجزای تشکیل دهنده کولر گازی می‌شناسند. همانطور که از نام لوله مویی مشخص است. این لوله بسیار نازکی می‌باشد که سبب فشردگی در گاز مبرد و در نهایت خنک شدن گاز مبرد می‌شود.

５. ماده مبرد یا گاز خنک

این ماده را به عنوان یک واسطه برای سیکل‌های تبریدی (پدیده انتقال گرما) می‌شناسند. این ماده در سیستم‌های سرمایشی که دارای قاعده سیکل تبریدی تراکم بخاری هستند، استفاده می‌شود. گاز مبردی که درون سیستم‌های تهویه مطبوع استفاده شده است درون محفظه اسپلیت قرار دارد. یعنی در همان محفظه فشرده خواهند شد. بدین ترتیب زمانی که به کندانسور وارد می‌شود با کاهش دمای خود، تغییر حالت داده و به مایع تبدیل می‌شود. سپس هنگامی که وارد قطعه شیر انبساط می‌شود فشار را نیز از دست خواهد داد. این ماده نبرد که از اجزای تشکیل دهنده کولر گازی می‌باشد، وارد اواپراتور می‌شود. سپس با جذب کردن گرما، یا سیال مجاور خود، مجددا به کمپرسور باز خواهد گشت.

قطعات الکتریکی کولر گازی

１. الکتروموتور فن

یکی دیگر از قسمت‌های تشکیل دهنده کولر گازی، الکتروموتور فن است. جالب است بدانید که این قطعه وسطفع دارد تا انواع پروانه کندانسور را بچرخاند. همچنین الکتروموتور فن باید دمای نبرد را کاهش دهد. البته به اندازه‌ای که همچنان حالت سرمایش گاز حفظ شود. سیستم‌های تهویه گازی، دارای دو موتور فن هستند. اولی درون پنل داخلی و دومی درون پنل خارجی فعال می‌شوند. اما وظیفه هر کدام از این آن‌ها چیست؟

• فن داخلی وظیفه دارد که با مکیدن، هوای اطراف را به داخل امپراتور منتقل کند. سپس سرمای بدست آمده را امپراتور یا همان کویل سرمایشی را به محیط برساند.
• فن خارجی وظیفه دارد تا گرمای گاز مبرد را که از اپراتور به کندانسور منتقل می‌شود را برای انتقال به فضای بیرون استفاده کند.

２. برد الکتریکی

حالا باید به معرفی اجزای تشکیل دهنده کولر گازی یعنی برد الکتریکی بپردازیم. اغلب شما میدانید که برندهای الکتریکی وظیفه فرماندهی سیستم را برعهده دارند. اصلا به همین دلیل است که به آنها برد فرمان گفته می‌شود. برد الکتریکی یا برد فرمان سیستم تهویه مطبوع، به عنوان مغز دستگاه شناخته می‌شود. چرا که دستگاه برای انجام دادن هر کاری، نیاز به دستور برد دارد. لازم است بدانید که برد به سنسورها و ترموستات‌ها وصل است. سپس بعد از شناسایی، برد فرمان می‌دهد که هم اکنون عملکرد کولر گازی در چه شرایطی قرار دارد.

３. فیوز حرارتی اتوماتیک (Overload)

فیوز حرارتی اتوماتیک یکی از قسمت‌های تشکیل دهنده کولر گازی است. اگر به صورت عامیانه وظایف آن را بازگو کنیم باید گفت عملکرد آن مشابه با محافظ یخچال یا تلوزیون است. این فیوز به عنوان یک قطعه کوچک در کولرهای گازی شناخته می‌شود. فیوز حرارتی به خاطر ساختاری که دارد، وظیفه محافظت از کمپرسور در برابر حرارت و نوسانات برق را برعهده دارد. پس میتوان گفت فیوز حرارتی از مهم‌ترین اجزای تشکیل دهنده کولر گازی است. اگر برد فرمان متوجه خطری مثل بالا رفتن دمای کمپرسور یا اتصال در جریان برق شود. سریعا به فیوز حرارتی دستور میدهد تا برق آن قسمت را قطع نماید. در واقع برد، این خطرات را طریق سنسورها و ترموستات‌ها تشخیص می‌دهد.

４. سنسور دما یا ترمیستور (سنسور NTC)

ترمیستور یا سنسور دما یکی دیگر از قطعات تشکیل دهنده کولر گازی است. برد به وسیله این قطعه میتواند از میزان دمای موجود در هوای محیط مطلع شود. سپس متناسب با این اطلاعات دریافت شده، فرمان قطع و وصل شدن کمپرسور را بدهد. یکی از ویژگی‌هایی که در سیستم‌های تهویه مطبوع اسپلیت وجود دارد قابلیت تنظیم دمای محیط است. در نتیجه دمای اتاق، با توجه به تشخیص شما تنظیم خواهد شد.

وجود چنین چرخه‌ای، باعث شده تا از کارکرد زیاد کولر گازی، افزایش اصطحلاک و هزینه‌های بالای برق جلوگیری شود. پی سنسور تنظیم دما دقیقا همین وظیفه را ارائه می‌دهد. به همین خاطر این قطعه الکترونیکی از اجزای تشکیل دهنده کولر گازی محسوب می‌شود. این سنسور با تشخیص دادن دمای تنظیم شده، به برد فرمان می‌دهد تا بعد از دستور خاموش شود. البته در مدل‌های دی سی اینورتر دستگاه به حداقل دور خود می‌رسد بدین ترتیب باعث کاهش چشمگیر مصرف برق خواهد شد.

５. خازن

در واقع خازن دارای دو صفحه موازی کاملا فلزی است. در بین این دو لایه، لایه‌هایی از عایق و هوا قرار می‌گیرد تا بتواند انرژی الکتریکی را در خود ذخیره کند. وظیفه اصلی خازن‌ها این است که الکترون‌های را برای تامین انرژی داخل دستگاه ذخیره کنند.

６. تابلو برق

تابلو برق یکی دیگر از قطعه‌های تشکیل دهنده کولر گازی است که وظیفه تامین برق بخش‌های الکتریکی را دارد.

 اجزای تشکیل دهنده کولر گازی پنجره‌ای

اجزای کولر گازی پنجره‌ای به صورت چند دسته اصلی تشکیل می‌شود که هر کدام از دسته‌ها دارای زیر شاخه هستند. میدانید که کولر گازی پنجره‌ای یک محصول پرکاربرد برای محیط اتاق است. از طرفی کولر گازی پنجره‌ای یک نوع اسپیلت با ساده‌ترین طراحی می‌باشد. به همین خاطر بیشتر بر ریو دیوار و یا پنجره نصب می‌شوند. استفاده از اصطلاح پنجره‌ای بدین معنا است که آنها دارای یک واحد مستقل هستند. یعنی مثل سایر کولرهای گازی اسپلیت از دو پنل داخلی و خارجی تشکیل نشده‌اند.

این واحد تبریدی از موتور فن دو شافت تشکیل شده است. پس در ادامه باید به معرفی اجزای تشکیل دهنده کولر گازی پنجره‌ای خواهیم پرداخت. همچنین متوجه خواهید شد یک فن در قسمت اپراتور و دیگری در قسمت کندانسور طراحی شده است. پس بخش اپراتور وظیفه خنک کردن محیط و بخش کندانسور وظیفه ایجاد گرما را برعهده دارد. لازم است پیش از معرفی بگوییم که این دو بخش توسط یک عایق جداکننده جدا شده‌اند.

اجزای داخلی کولر گازی

بخش داخلی این دسته از کولرهای گازی از قطعات زیر تشکیل شده‌اند که شامل:

１. کویل‌های مبرد

کویل های مبرد از قطعه‌های تشکیل دهنده کولر گازی هستند که در بالای بخش داخلی قرار می‌گیرند. سپس بر روی آن‌ها نیز یک فیلتر قرار داده خواهد شد. در واقع کویل های مبرد به آن بخشی می‌گویند که باعث تبادل هوا بین محیط داخل و خارج می‌شوند.

２. فن دمنده

فن دمنده یک هواکش تبخیر کننده مثل سانتریفیوژ است که برای انتقال دادن هوای خنک به اتاق استفاده می‌شود.

３. لوله مویین

از لوله مویین به عنوان یک وسیله انبساطی استفاده می‌کنند. البته اگر این قطعه از اجزای تشکیل دهنده کولر گازی پنجره‌ای در اطراف اپراتور نصب شود، سروصدا ایجاد خواهد کرد.

４. پنل عملیاتی

در واقع پنل عملیاتی به عنوان یک کنترل است که وظیفه دارد دما و سرعت دمیده شدن را تنظیم کند. در پنل عملیاتی از دو عدد ترموستات استفاده کرده‌اند. اولین ترموستات برای هوای برگشتی و ترموستات دوم برای نظارت بر کویل‌ها کابرد دارد.

５. فیلتر درایر

فیلتر درایر یکی دیگر از قطعه های تشکیل دهنده کولر گازی است که برای حذف رطوبت از مبرد استفاده می‌شود.

６. پنل زهکشی

پنل زهکشی باعث می‌شود تا آب و کندانسور از کویل‌های خنک کننده دور بمانند. ناگفته نماند که جاذبه بر روی روند آن هیچ تاثیری ندارد.

بخش خارجی کولر گازی

بخش خارجی اجزای تشکیل دهنده کولر گازی پنجره‌ای از قطعات زیر تشکیل شده است که شامل:

１. کمپرسور
２. کویل های کندانسور
３. فن پروانه
４. فن موتور

در واقع هنگام کار کردن، یک عدد ترموستات بر روی هوای برگشتی سیستم تهویه مطبوع نصب خواهد شد. از این دما برای کنترل روشن یا خاموش کردن کمپرسور استفاده خواهند کرد. سپس بعد از آنکه دمای اتاق به مقدار مورد نیاز رسید، کمپرسور فعالیت خود را قطع می‌کند. در نهایت فن دمنده اپراتور، هوا را از اتاق به سمت بیرون می‌کشد تا تهویه را انجام بدهد. بیرون کشیدن هوا توسط فن دمنده اپراتور، از طریق فیلتر هوا و کویل خنک کننده انجام می‌شود. پس با ترکیب شدن هوای مطبوع با هوای که در داخل اتاق وجود دارد رطوبت هوا به خوبی کاهش پیدا میکند.

در پایان اجزای تشکیل دهنده کولر گازی …

 اگر هدف شما تنها خنک کردن یک اتاق کوچک است بهتره به سراغ کولرهای گازی پنجره‌ای بروید. چرا که برای چنین محیطی، سیستم‌های پنجره به عنوان یک انتخاب مناسب شناخته شده‌اند. ما در این نوشته از دماباما بررسی اجزای تشکیل دهنده کولر گازی اسپلیت پنجره‌ای پرداختیم. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با کارشناسان دماباما تماس حاصل فرمایید.

فیسبوک دماباما را دنبال کنید.